Sempozyum , Temmuz 2017’de İstanbul’da kurulan Geleneksel Uygur Araştırma Vakfı tarafından açıldı ve 29 Aralık 2019 Pazar günü, İstanbul, Sefaköy E5 Yan Yolu, No. 28, Sus Salonu’nda tam gün gerçekleştirildi. Sempozyumun temel amacı, Uygur tıbbını diasporada korumak, miras bırakmak, tanıtmak ve geliştirmek ve uluslararası aştırmak. Sempozyumda Geleneksel Uygur Tıbbı Araştırma Vakfı Başkanı Prof. Muttalip Emçi, İstanbul Sağlık Bilimleri Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Meğfiret Bozlar, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi İslam Ekonomisi  Öğretim Üyesi Dr. Burhan Uluyol, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Nametcan Mehmet Yağma, Akupunktur v Uzmanı Dr. Nimatullah Residi, Geleneksel Tıp Araştırma Derneği Başkanı Ekin İsmail vb. İstanbul’daki çeşitli üniversite ve hastanelerden Türk, Arap, Özbek ve Kazak profesörler, tıp uzmanları, İstanbul’da düzenlenen 5. ücretsiz Uygur tıbbı eğitim kursu öğrencileri, Türkiye’de tıp kurumları açan ve Uygur tıbbıyla ilgilenen meslektaşlarımız, Uygur vakıf ve dernek başkanları ve toplumun her kesiminden seçkin Uygur kamu figürleri olmak üzere 300’den fazla kişi katıldı ve Toplantıda 80’den fazla kişi konuştu.

ABD’nin tıbbi ilaç araştırma ve geliştirme kurumu Pfizer’de kanser gibi hastalıkların ilaç araştırma bölümünün baş araştırmacısı ve klinik farmakoloji bölümünün direktörü Dr. Rishat Abbas ile ABD Sağlık Araştırma Enstitüsü’nde araştırmalar yapan Dr. Elkam Tursun gibi uzmanlar; “Uygur tıbbı ve eczacılığının gelişim tarihsel aşamaları”, “Uygur tıbbı ve modern tıpta uzun ömürlülük”, “Uygur tıbbı-eczacılığı teorik ilminin modern araştırma sonuçları”, “Ruhsal dengesizlik ve psikolojik gerginliğin Uygur tıbbında tedavisi”, “Kalp-damar hastalıkları ve bunların Uygur tıbbına göre tedavisi” gibi 30’dan fazla bilimsel makaleyi, 2019 yılında yayımlanan Uygur Tıbbı Bilimsel Dergisi’nin ilk sayısında neşretti. Bu makalelerden 15’i toplantıda müzakere şeklinde sunuldu ve bunlardan yedi tanesi ödüllendirildi.

Toplantının sonunda, katılımcılarla birlikte yurtdışında ilk kez “Uygur Tıbbı Bilim Derneği” kuruldu ve derneğe 78 kişi üye olarak kabul edildi. Ayrıca, dernek üyeleriyle “Uygur tıbbına nasıl sahip çıkılır ve onu daha da geliştirip uluslararası alanda tanıtmayı nasıl hızlandırabiliriz?” konuları üzerinde yüz yüze toplantı yapıldı. Bunun yanı sıra, dernek üyelerinin daha iyi iş birliği yapabilmesi için bir WhatsApp grubu kuruldu ve ilerleyen günlerde önemli konular hakkında istişareler yapmak, hatta çevrim içi toplantılar düzenlemek planlandı.

Bu toplantı aşağıdaki kapanış konuşmasıyla sona erdi: Toplantı, 2017 yılının Temmuz ayında İstanbul’da kurulan “Geleneksel Uygur Tıbbı Araştırma Vakfı” tarafından düzenlenmiş olup, Vakıf başkanı Prof. Muttalip Ali Hacı Emçi toplantıda şöyle konuştu:

“Allah’ın inayeti ve rahmetiyle, bugünkü ULUSLARARASI UYGUR TIBBI SEMPOZYUM’ uz bilimsel  müzakere Toplantımız, uzak-yakın demeden gelen hocalarımız, âlimlerimiz, meslektaşlarımız, öğrencilerimiz ve diğer tüm alanlardaki misafirlerimizin katılımı ve her yönden verdikleri destek sayesinde başarılı bir şekilde yapıldı ve tamamlandı. Bu vesileyle tüm misafirlerimize gönülden teşekkür eder, en derin saygılarımı sunarım.”

Bugün Türkiye’de Uygur Tıbbı hakkında önemli bir toplantı gerçekleştirdik. Bu, Uygurların muhacirlik hayatında düzenlenen, tarihî öneme sahip ilk Geleneksel Uygur Tıp  ve eczacılık bilimsel müzakere toplantısıdır.

Bugün, 2500–4000 yıllık şanlı geçmişiyle dünya tıp medeniyeti tarihinde adeta bir mücevher gibi parlayan Uygur Tıbbı ; ardı ardına kendi aydın öncülerini kaybeden, tamamen yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunan zor bir dönemde, Uygur tıbbını koruma sorumluluğunu idrak edip gayret gösteren bilgi sahipleri ve meslektaşlarımızla bir araya geldik, Amacımız, dünya geleneksel tıp alanında zaten yüksek bir seviyeye ulaşmış olan tıbbımıza ortak bir şekilde sahip çıkmak, onu geliştirmek, uluslararası alana taşımak ve dünyaya tanıtmak konusunda muhacirlik hayatımızda neler yapabileceğimizi ve daha neler yapmamız gerektiğini belirleyecek bir yol haritası, plan, proje ve tedbirleri birlikte hazırlamaktı.

Tıbbımızın, dünya geleneksel tıp ve eczacılık sahasında yarışabilecek, öncülük edip yön gösterebilecek kıymetli bir birikimi ve olgun, pratik deneyime sahip profesyonel kadroları vardı. Her geçen gün güçleniyor, uluslararası alana yönelerek gelişiyor, elde ettiği sonuçlar dünya bilim çevrelerince kabul görüyor, özgün yapısıyla dünyaya açılarak tanınıyor ve Uygur kültürünü daha da yüceltiyordu.

Kardeşler, meslektaşlar, sınıf arkadaşları… İşte böylesine değerli bir mücevher hazinemiz var. Bu mücevheri muhacirlikte hem değerini bilip koruyacak hem de geliştirerek kıymetini daha da artıracak sorumluluk sahibi ve yetenekli meslek erbabı kadrolara ihtiyacımız var!

Son olarak, bizi Müslüman olarak yaratan ve bize sağlık bahşeden Rabbimize sonsuz şükürler olsun!
Bizi yeryüzündeki en şerefli meslek olan tıp mesleğine muvaffak kılan, şifa verici sıfatıyla şifaya vesile eden âlemlerin Rabbine şükürler olsun. Bizi bu gaye ve hedeflerimize ulaştırsın, niyetlerimizi halis, amellerimizi ise ahirette iyilik terazisinde yer alacak Salih amellerden eylesin. Âmin!” şeklindeki dualarla toplantı sona erdi.

Yazan: Erkan EMÇİ